برگزاری کارگاه

دکتر نوش آفرین انصاری:  تاثیرگذاری دانشگاه آزاد اسلامی در شناخت ادبیات کودک

به گزارش روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب، در ابتدای این نشست نوش‌آفرین انصاری ضمن تشکر از دانشگاه آزاد اسلامی ، برای برگزاری این کارگاه، فضای سالن این دانشگاه در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را بسیار خاص و زیبا دانست و گفت: دانشگاه آزاد اسلامی خانواده بسیار بزرگی متشکل از یک میلیون و 700 هزار دانشجو است. به این ترتیب دانشگاه آزاد اسلامی می‌تواند در بحث‌هایی خواندن، شناخت ادبیات کودک و غیره بسیار تاثیرگذار باشد.

عضو شورای فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی با بیان این‌که وضعیت کتابخانه‌های دانشگاه آزاد اسلامی و سما با توجه به جایگاه و وسعت آن مناسب نیست، گفت: امیدواریم که تصمیمات و به تبع آن اقدامات مناسبی برای بهتر شدن این شرایط انجام شود.

وی ادامه داد: جامعه‌ای که می‌خواند، جامعه‌ای است که می‌اندیشد و جامعه‌ای که می‌اندیشد، فعال بوده و کمتر آسیب می‌بیند. خواندن درایت به همراه دارد اما باید توجه کرد که منظور از خواندن، مطالعه درس‌های مدرسه نیست و هدف کتاب‌های غیردرسی است.

انصاری با بیان این‌که کتابخانه‌ها می‌توانند کودکان را از سنین کودکی به عضویت خود درآورند، افزود: امیدوارم این اتفاق در دانشگاه آزاد اسلامی که همواره پیشگام بوده و از مدیریت خوبی بهره‌مند است، رخ دهد.

استیفنس: کتابهای تصویری توانایی خلق کردن ندارند

در ادامه این نشست جان الکساندر استیفنس با اشاره به بازدید از شورای کتاب کودک به عنوان یکی از اتفاق‌های جذابی که مدت اقدامتش در ایران تجربه کرده است، اظهار کرد: با توجه به آن‌چه دیده‌ام در این شورا تلاش‌های بسیاری برای ترویج خواندن انجام می‌شود. گمان نمی‌‌کنم که در کشور من چنین نگاهی به خواندن در خانواده دنبال شود.


استاد ادبیات کودک و نوجوان در دانشگاه استرالیا با طرح این سوال که «هیچ‌کدام از شما برای کودک سه تا چهار ماهه کتاب خوانده‌اید؟»،  گفت: یکی از جذاب‌ترین تجربه‌ها خواندن کتاب برای کودکان است. کودک از دیدن کتاب و رنگ صفحات آن لذت می‌برد. او با ورق زدن، صفحه‌های جدید را کشف می‌کند و پس از مدتی چشمانش روی خط‌ها حرکت می‌کند و او به مرور خواندن را می‌آموزد.

وی درباره آموزش و خواندن دانش‌آموزان در مدرسه، توضیح داد: مدرسه دانش‌آموزان را تحت فشار قرار نمی‌دهند و اگر دانش‌آموزان دوست داشته باشند، می‌توانند درباره کتابی که خواندند، بنویسند اما این کار اجباری نیست.

استیفنس با بیان این‌که در استرالیا جوایزی برای کتاب‌های برتر وجود دارد و این مساله یکی از مشفق‌های نگارش کتاب وکتاب‌خوانی است، درباره کتاب‌های تصویری توضیح داد: کتاب‌های تصویری بی‌نظیرند اما تجربه نشان داده که کتاب‌های تصویری توانایی در خلق کردن تصورات ندارند.

مسعود ناصری :کلیشه های فرهنگی ملل را از یکدیگر دور می کند

 مسعود ناصری مدیر موزه عروسک های ملل  دیگر سخنران کارگاه فرهنگ مطالعه در خانواده واحد تهران غرب با اشاره به کلیشه های فرهنگی و اثرات مخرب آنها گفت: به عنوان عضوی از شورای کتاب کودک می توانم بگویم عروسک ها و قصه ها از پس ادبیات ملل هستند که ساخته و پراخته  می شوند. متاسفانه بسیاری از دانش آموزان و کودکان بر اثر کلیشه های ذهنی با مسائل برخورد می کنند که این مسئله می تواند در دراز مدت بر اثر زمینه های محتلفی از جمله وسائل ارتباط جمعی یا حتی ریشه های فرهنگی و قومی به وجود آمده باشند. کلیشه های فرهنگی تصورات بی پایه و اساسی هستند که فرهنگ ها و ملل مختلف را از یکدیگر دور می کند.
اولین قدم در نزدیک شدن فرهنگ های مختلف و درک یکدیگر رسیدن به تشابه های فرهنگی است.ادبیات ایران و جهان از بسیاری از جهات دارای مشابهاتی گوناگونی است که می تواند در ایجاد درک درست به کودکان و نوجوانان کمک کند. اگر قرار است باو رهای ملل دیگر برای کودکان روایت شود، بایستی از تشابهات ذهنی محلی کودک با او صحبت شود تا امکان همسان سازی و تطابق بر اساس درک سنی کودک ایجاد شود.

وی با تاکید بر نقش انتزاعی بودن عروسکها برای کودکان و فرهنگ های مختلف اظهار داشت:
عروسک ها برای تمامی ملل دارای مفاهیمی انتزاعی هستند. وجه ذهنی جایگزین وجه فیزیکی می شود. بنابراین بایستی در درجه اول برای نزدیکی ملل وجوه ذهنی را نزدیک کرد و به شبهاهت های فرهنگی اشاره نمود.
عروسکها برخلاف آنچه که تصور می شود تنها وسیله بازی کودکان نیستند بلکه جلوه بیرونی فرهنگ ها است و در واقع روایت کننده های قصه ها و از همه مهمتر ادبیات یک فرهنگ محسوب می شوند در سفرهای مختلفی که به مناطق گوناگون برای جمع آوری عروسک ها انجام شد این مطلب را به وضوح مشاهده کردیم. در مناطقی از ایران هنوز عروسک هایی به عنوان نماد همراهی و همدلی به عروس ها هدیه می شود و به عنوان رسمی پایدار این امر پا برجاست.
ناصری نقش ادبیات در انتقال فرهنگ برای کودکان را سازنده توصیف کرد و افزود: در واقع فرهنگ های گوناگون با استفاده از عروسک ها مفاهیم انتزاعی را نسل به نسل منتقل می کنند و اینها همه فرصت هایی است که به واسطه ادبیات در اختیار ما گذاشته می شود.
تفاوت ها باعث شناخت می شود و قصه ها، ادبیات و عروسک ها این امکان را به راحتی در اختیار ما قرار داده اند. اگر عروسکها  دوستی و همراهی و نکات مثبت را روایت می کنند پس می توان امروزه نیز با استفاده از همین شیوه از طریق فیلم، انیمیشن و داستان سرایی کودکان را با مفاهیم جدید آشنا کرد. 

اخوت: هر انسانی یک قصه است

فرزانه اخوت در این نشست گفت: هر انسانی برای من یک کتابخانه قصه است.ما قصه های همدیگری را می خوانیم؛ پس کتاب راحت ترین ،بهترین و ارزانترین روش ارتباط مستقل با یکدیگر است.به عنوان مثال  اگر من بخواهم در استرالیا با کسی آشنا بشم در زندگی امکان این آشنایی وجود ندارد فقط از طریق کتاب و ادبیات می توانم با آن فرد آشنا شوم پس می توان گفت از طریق کتاب می توان به جاهای خیلی دوردست سفر کرد.

اخوت در ادامه تصریح کرد: خواندن یک ویژگی دیگر هم دارد، ضروری ترین ،حیاتی ترین مسئله ای که بشر بیش از همه چیز به آن نیاز دارد بحث صلح جهانی است؛ پس خواندن راحت ترین و بهترین آشنایی یکدیگر با صلح جهانی است. همچنین درک متقابل از همدیگر صلح به وجود می آورد و این درک فقط با خواندن کتاب به وجود می آید.


در بخش بعدی این نشست اخوت عنوان کرد: من این تجربه را در دنیای کوچکتری یعنی کشورم ایران نیز تجربه کردم. من در داستانم توانستم یک دختر ترکمن را ببرم در منطقه کرد نشین و یا به عکس! شاید با  این کار کمکی بتوانم به درک متقابل و آشنایی شهرهای کشورم کمک کنم. ما با خواندن کتاب  قومیت های مختلف می توانیم پرواز کنیم و از جایی به جای دیگر انتقال پیدا کنیم .

وی افزود: در ایران مشترک ترین چیزی که هست زبان فارسی بوده و همه به زبان فارسی می نویسند و می خوانند؛ با وجود این من سعی کردم کتابی انتخاب کنم که سمبل زبان فارسی باشد.

فرزانه اخوت در رابطه با شاهنامه خوانی گفت: من سعی کردم با نوشتن کتاب  بتوانم پیوندی بین زبان های  ایرانی ایجاد کنم این شد که شاهنامه خوانی را شروع کردم. اخوت ادامه داد: من علاوه بر ایران یک قدم جلوتر پا گذاشتم و به مردمی که در ایران اجازه رسمی خواندن ندارند مثل بنگلادش و  40 نفر کارگر افغان در یاد گیری زبان فارسی به آنها کمک می کنم .در این کلاس علاوه بر یاد گیری زبان فارسی به رسم رسومات هر کشور می پردازیم و این کلاس باعث شده است حداقل تضادهایی که این آدما در کشور خود داشته به صلح تبدیل شود و این شیرین ترین تجربه در زمینه آموزش زبان فارسی برای من به شمار می آید.

پایان این نشست، با نمایش چند قطعه عکس از خانم اخوت با مردم متعدد شهرهای ایران خواندن و اجرای نمایش عروسکی همراه با شعری از مرحوم باغچه بان همراه بود.
سالن کتاب دانشگاه آزاد اسلامی  واحد تهران غرب در بخش نهادها و سازمانهای نمایشگاه خیابان 27 سالن دانشگاه آزاد اسلامی  قرار دارد. بازدیدکنندگان نمایشگاه کتاب برای دسترسی آسان‌تر به سالن دانشگاه آزاد اسلامی می‌توانند از درب متروی مصلا (‌اتوبان رسالت) ورودی شماره 18 وارد محوطه بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران شوند.