بابایی، رئیس دانشکده فنی و مهندسی: روش یادگیری مسئله محور، یک رویکرد فعال در مبحث یادگیری است
|
لطفاً ضمن معرفی، در خصوص روش «یادگیری مسئله محور» توضیح دهید و اینکه این شیوه چگونه می‌تواند در یادگیری دانشجویان مؤثر واقع شود؟ دکتر پیمان بابایی هستم عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب، در پاسخ به سوال شما باید گفت: اصولاً یادگیری مسئله محور شامل هر محیط یادگیری است که در آن، طرح مسئله منجر به یادگیری می‌شود. بنابراین پیش از آنکه دانشجویان دانش جدید را یاد بگیرند، مسئله به آنها داده می‌شود تا دانش مورد نیاز خود را کشف کنند. شایان ذکر است در حال حاضر، علاقه‌ی فراوانی برای تکنیک یادگیری مسئله محور (یادگیری مبتنی بر مسئله) در یادگیری الکترونیکی به وجود آمده است و دلیل اصلی آن این است که در این محیط، امکانات و قابلیت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات، این امکان را برای طراحان و مجریان آموزشی فراهم می‌کند تا دانشجویان را با مسائل مختلف مواجه نموده و به صورت همزمان و غیر همزمان امکان دستیابی به یادگیری مؤثر و پایدار را فراهم کنند.
با توجه به تجربیاتی که در این زمینه دارید، فکر می‌کنید اجرای این روش تا چه میزان می‌تواند در میان دانشجویان دانشکده فنی و مهندسی اجرایی و مؤثر واقع شود؟ باید یادآور شد اصولاً روش‌های آموزش سنتی، مدرس محور بوده و اساساً به عنوان یک امر ضروری در یادگیری، به دانشجویان کمتر فرصت تفکر داده می‌شود، و نتیجه این خواهد شد که دانشجویان اغلب مطالبی را که با شیوه‌های سنتی یاد می‌گیرند، پس از مدتی به فراموشی بسپارند. اما روش یادگیری مسئله محور، یک رویکرد فعال در مبحث یادگیری است که سبب می‌شود دانشجویان به دلیل طبیعت پیچیده مسائل، نیاز به اشتراک گذاری دانش فعلی خود، گفتگو، بحث و تحقیق در خصوص اطلاعات و ساخت مباحث اصولی، برای تأیید راه حل‌های پیشنهادی خود دارند. در نتیچه بکارگیری این روش سبب می‌شود تا دانشجویان، مطالبی را که به شیوه یادگیری مسئله محور می‌آموزند به سختی فراموش کنند.
برای عملیاتی شدن این روش، تاکنون چه اقدماتی صورت گرفته است؟ به منظور فعال نمودن این روش در دانشکده فنی و مهندسی، پیش از شروع نیمسال تحصیلی ۹۹-۹۸، با برگزاری رویدادی در این خصوص و با همین روش آموزش، اطلاع رسانی گسترده‌ای به اعضای هیأت علمی، اساتید مدعو و همچنین اساتید وابسته دانشکده انجام شد که خوشبختانه با استقبال حداکثری اساتید و نیز ارائه پیشنهادات و نقطه نظرات ارزنده همکاران همراه بود و این امر جای تقدیر و تشکر فراوان دارد.
برخی از ویژگی‌ها و مزایای بکار گیری این روش را بیان کنید. شایان ذکر است از ویژگی‌های این روش می‌توان به مواردی چون افزایش مهارت یادگیری از طریق خود راهبری، یادگیری عمیق و رویکردی سازنده گرا، تقویت مهارت‌های بین فردی و کار گروهی، تقویت قدرت استدلال، تفکر منطقی و افزایش کنجکاوی دانشجویان اشاره نمود. همچنین باید یادآور شوم با توجه به اینکه همه رویدادها و مسائل موجود در جهان واقعی، در حال تغییر و توسعه است، از این‌رو شیوه یادگیری مسئله محور، به عنوان یک تکنیک آموزشی پویا، سبب ایجاد خلاقیت و نوعی باور در دانشجو شده، و نهایتاً با ایجاد حس مالکیت بر پروژه‌ها و کارها، شرایط مناسبی را برای ارائه اطلاعات ارزشمند و انتقال آموخته‌های جدید، افزایش انگیزه برای آموزش مستمر، کسب مهارت و همچنین کوشش برای یافتن راه حل مناسب در مواجه با مسائل فراهم خواهد کرد. آیا در حال حاضر در دانشکده فنی و مهندسی، پروژه‌ای را با محوریت روش یادگیری مسئله محور در دست اجرا دارید؟ بله، خوشبختانه در نیمسال اول سال تحصیلی ۹۹-۹۸ در دانشکده فنی و مهندسی واحد تهران غرب چندین پروژه همزمان در گروه‌های آموزشی مهندسی کامپیوتر، مهندسی صنایع، مهندسی برق و مهندسی مکانیک در حال برگزاری است. این فعالیت‌ها شامل یک فعالیت مشترک تحت عنوان درس مباحث ویژه با موضوع سیستم‌های هوشمند بین رشته‌ای که میان ۳ رشته مهندسی کامپیوتر، مهندسی صنایع و مهندسی برق در مقطع کارشناسی در حال اجراست. همچنین ۴ فعالیت گروهی نیز در رشته مهندسی مکانیک تحت عناوین درسی آشنایی با مهندسی مکانیک در مقطع کارشناسی، ریاضیات پیشرفته در مقطع کارشناسی ارشد و دروس مکانیک شکست و روش تحقیق و مقاله نویسی در مقطع دکتری در حال برگزاری است. ۳ فعالیت گروهی دیگر نیز تحت عنوان درسی آشنایی با مهندسی برق و دروس پروژه و کارورزی در مقطع کارشناسی از دیگر فعالیت‌های با محوریت یادگیری مسئله محور است که در رشته مهندسی برق اجرا می‌شود. همچنین ۷ فعالیت گروهی تحت عنوان طراحی الگوریتم‌ها، شبکه‌های کامپیوتری، سیستم‌های عامل، تجزیه و تحلیل سیستم‌ها، ریزپردازنده و زبان اسمبلی، تعامل انسان و کامپیوتر در مقطع کارشناسی و یک فعالیت بین درسی معماری کامپیوتر پیشرفته و سنتز سیستم‌های دیجیتال در مقطع کارشناسی ارشد کامپیوتر، در حال برگزاری است. همچنین ۲ فعالیت دیگر در رشته مهندسی صنایع شامل برگزاری رویداد سالیانه در سطح رشته مهندسی صنایع با محوریت آشنایی دانشجویان ورودی جدید با رشته مهندسی صنایع و مجموعه رویدادهای سینرژی با تمرکز بر سخنرانی‌های هفتگی، کارگاه‌ها و بازدیدهای صنعتی در حال برگزاری است.
در پایان اگر صحبتی دارید که ناگفته باقی مانده بفرمایید. در اینجا لازم است از حمایت‌ها و پیگیری‌های ریاست محترم واحد و نیز معاونین محترم درخصوص برگزاری رویداد یادگیری مسئله محور در دانشکده فنی و مهندسی تشکر کنم و امیدوارم با انعکاس گزارش پیشرفت فعالیت‌های جاری در دانشکده فنی و مهندسی، در آینده‌ای نزدیک شاهد فعالیت‌های بیشتری در این زمینه باشیم، همچنین نتایج بدست آمده از فعالیت‌های این نیمسال، موید تأثیر قابل توجه این روش در افزایش سطح یادگیری دانشجویان باشد |
