دانشگاه برخط؛ آموزش الکترونیک ۲۸/ گیوریان در گفتگوی تفصیلی با آنا مطرح کرد؛
تشریح اقدامات دانشگاه آزاد تهران غرب برای آموزش مجازی به دانشجویان/ از تعامل گسترده استاد و دانشجو تا دفاع از پایان‌نامه به‌صورت آنلاین
معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب به تشریح اقدامات این واحد دانشگاهی برای آموزش مجازی به دانشجویان پرداخت.
به گزارش روابط عمومی واحد به نقل از گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، آموزش الکترونیک یکی از شیوه‌های خوب آموزشی است که می‌تواند به یادگیری دانشجویان کمک بسیاری کند و آنان را در مسیر پیشرفت علمی کشور سوق دهد.
در شرایط حساس کنونی کشور که ویروس کرونا شیوع پیدا کرده و منجر به تعطیلی دانشگاه‌ها شده است، آموزش مجازی بیش از هر زمان دیگری بر سر زبان‌‌ها افتاده و اساتید و دانشجویان، خود را برای این مدل آموزشی آماده می‌کنند تا بتوانند تهدید به‌وجود آمده در شرایط فعلی را تبدیل به‌فرصت کنند و رشد پرشتاب علم و فناوری را رقم بزنند.
دانشگاه آزاد اسلامی با توجه به اینکه ۳۸ درصد از آموزش عالی کشور را برعهده دارد، در زمینه آموزش مجازی از سال‌های گذشته به فکر دانشجویان و این شیوه آموزشی بوده است و در این حوزه ظرفیت بالایی دارد؛ این مجموعه بزرگ آموزش عالی، در سال ۱۳۸۴ واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد اسلامی را تاسیس کرد که در حال حاضر در زمینه آموزش الکترونیکی پس از یک دهه فعالیت، تجربه بالایی کسب کرده است و می‌تواند امکانات خود را در اختیار واحدهای دانشگاهی سراسر کشور قرار دهد.
دانشگاه آزاد اسلامی پس از شیوع ویروس کرونا، از همان روزهای اول، آموزش مجازی دانشجویان را به‌طور ویژه در دستور کار خود قرار داد؛ برای جویا شدن از اقدامات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب در حوزه آموزش مجازی با حسن گیوریان، معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب به گفتگو نشسته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
درباره اقدامات دانشگاه آزاد اسلامی برای آموزش الکترونیکی توضیح بفرمایید.
دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه آموزش الکترونیکی تجربه خوبی دارد چراکه واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان تنها مرکز مستقل غیرحضوری و بزرگترین دانشگاه الکترونیکی کشور شناخته می‌شود و خدمات بسیار ارزشمند آن برای سایر دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی قابل استفاده است.
واحد الکترونیکی ۱۴ سال قبل با هدف توسعه آموزش مجازی و استفاده از فناوری‌های نوین ارتباطی در حوزه آموزش عالی آغاز به‌کار کرد و در طی این سال‌ها با پذیرش تعداد بسیاری از متقاضیان آموزش عالی در کلیه مقاطع تحصیلی توانسته است علاوه بر فراهم کردن زیرساخت‌های لازم و رفع موانع احتمالی، پاسخگوی بسیاری از نیازهای آموزشی کشور باشد.
در حال حاضر این واحد بیش از ۲۰ هزار دانشجو در رشته‌ها و مقاطع مختلف تحصیلی در خود جای داده است که شاید در بدو تاسیس این واحد، ضرورت ایجاد چنین فضایی به شکل امروز ملموس نبود اما با شرایط حساسی که اخیرا در کشور به‌دلیل کرونا به وجود آمده، این نیاز کاملا محسوس است.
تشریح اقدامات دانشگاه آزاد تهران غرب برای آموزش الکترونیکی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب پس از شیوع ویروس کرونا چه اقداماتی برای آموزش مجازی انجام داده است؟
با شیوع بیماری کرونا، برای حفظ سلامت اساتید گرامی، کارکنان محترم و دانشجویان عزیز و پیشگیری از گسترش و شیوع این بیماری، واحد تهران غرب نیز مطابق با بخشنامه‌های صادره از سوی سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی نسبت به تشکیل ستاد آموزش غیرحضوری و همچنین آموزش پرسنل مورد نیاز به منظور پشتیبانی از کلاس‌های مجازی اقدام کرد.
این واحد دانشگاهی هم‌اکنون اقدامات لازم برای اطلاع‌رسانی سریع و به‌موقع در خصوص صدور اطلاعیه‌ها و درج راهنماهای کتبی و تصویری، راهنمای نصب نرمافزارهای مورد نیاز برای ورود به کلاس مجازی و راهنماهای تصویری نحوه ورود به کلاس و استفاده از فضای کلاس درس برای اساتید و دانشجویان کرده است؛ این اطلاع‌رسانی از راه‌های مختلف از جمله سایت دانشگاه، سامانه سیدا، ارسال پیامک‌های تلفنی و... صورت می‌گیرد.
دانشگاه آزاد تهران غرب قبل از ابلاغ برگزاری کلاس‌های مجازی توسط سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی با توجه به مصوبه هیئت رئیسه واحد و هماهنگی با مدیران مربوطه و اساتید نسبت به برقراری سیستم تعامل اساتید و دانشجویان از طریق ارسال متن، سئوال و پاسخ پیامکی و ارسال جزوه از سامانه سیدا به‌صورت هفتگی برای دانشجویان کرده است.
این دانشگاه جزء اولین واحدهایی است که نسبت به ارسال فایل برنامه آموزش هفتگی به واحد الکترونیکی سربع اقدام کرد به‌طوری که کلاس‌های مجازی بلافاصله بعد از بارگزاری اطلاعات دانشگاه آزاد تهران غرب از طریق واحد الکترونیکی از نخستین روز یعنی سه‌شنبه ۲۰ اسفندماه ۱۳۹۸ برگزار شد.
راهنمایی به اساتید و دانشجویان برای استفاده از نرمافزارهای آموزش مجازی
آیا برای تنظیم سیستم‌های کامپیوتری اساتید و دانشجویان پاسخگوی تلفنی دارید؟
بله، این واحد در حال حاضر اقدام به پاسخگویی تلفنی از ساعت ۷ صبح تا ۸ شب برای راهنمایی آنلاین با استفاده از نرمافزارهای مربوطه جهت تنظیم سیستم‌های کامپیوتری اساتید و دانشجویان و نصب نرمافزارهای لازم به منظور بهره‌برداری در کلاس‌های درس مجازی و پاسخگویی به سوالات به‌صورت آنلاین و از راه دور کرده است.
راه‌اندازی سرور مخصوص برای برگزاری جلسات دفاع از پایان‌نامه
چه کارهای دیگری برای آموزش از راه دور انجام داده‌اید؟
از دیگر اقدامات واحد تهران غرب در زمینه آموزش از راه دور، راه‌اندازی سرور مخصوص برگزاری غیرحضوری جلسات مورد نیاز اعم از جلسات دفاع از پایان‌نامه، جلسات شورای واحد، شوراهای آموزشی، دانشجویی، فرهنگی، پژوهشی و... است تا از این راه روال جاری امور دانشگاه ادامه داشته باشد و خللی در روند انجام کارها پیش نیاید.
همچنین راه‌اندازی سامانه تلفنی و پیامکیِ روابط عمومی به‌منظور ثبت درخواست‌های دانشجویان برای انجام امور اداری از قبیل صدور گواهی اشتغال به تحصیل، صدور گواهی خروج از کشور، صدور مدرک تحصیلی و... از دیگر کارهای این واحد دانشگاهی برای تقویت آموزش الکترونیکی است.
در خصوص صدور گواهی‌ها به محض دریافت درخواست، جهت اقدام به قسمت مربوطه ارجاع داده شده و نتیجه آن از طریق تلفن یا ارسال پیامک به دانشجو داده خواهد شد تا مراجعه حضوری دانشجویان عزیز به دانشگاه به حداقل برسد.
حضور و غیاب آنلاین اساتید و دانشجویان در سامانه
دانشجویان و اساتید از سیستم آموزش مجازی واحد تهران غرب چگونه می‌توانند استفاده کنند؟ نحوه اطمینان از حضور و غیاب و بهره‌گیری دانشجویان از کلاس درس چگونه است؟
شیوه آموزش در کلاس‌های مجازی از راه ارتباط تصویری آنلاین و فایل‌های صوتی، متنی، اتاق‌های گفتگو و نظایر آن صورت گرفته و تعامل گسترده‌ای میان استاد و دانشجو شکل می‌گیرد.
همچنین محتوای دروس و برنامه‌های ارائه شده از طریق اینترنت قابل دسترس دانشجویان خواهد بود؛ همه کلاس‌ها بعد از برگزاری ضبط می‌شود و به‌محض ورود دانشجو به کلاس ساعت ورود و مدت زمان حضور در کلاس در سامانه ثبت خواهد شد، همچنین مدت زمان و ساعت حضور اساتید در کلاس‌های درسی نیز در سامانه ثبت می‌شود.
اگر روند آموزش الکترونیک تا زمان امتحانات ادامه داشته باشد، آزمون‌ها چگونه برگزاری می‌شود؟ پیش‌بینی‌های لازم در این زمینه انجام شده است؟
هنوز در رابطه با نحوه برگزاری امتحانات درصورتی که روند شیوع ویروس کرونا ادامه داشته باشد، بخشنامه‌ای صادر نشده اما با توجه به تجربه خوب دانشگاه آزاد اسلامی در این زمینه قطعا راهکارهای خوبی ارائه خواهد شد و جای نگرانی نیست؛ این مسئله عمومی بوده و کل نظام آموزشی کشور با آن روبرو است و به تبع آن در دانشگاه آزاد اسلامی نیز با توجه به ظرفیت‌های علمی و فنی موجود در دانشگاه، تصمیم‌های کاربردی و عملیاتیِ به‌موقع گرفته خواهد شد.
آموزش از راه دور در شرایط حساس کشور چگونه است و چه الزاماتی دارد؟ راهکار شما برای تقویت آموزش مجازی در کشور چیست؟
وقتی از شرایط حساس و حیاتی صحبت می‌شود، به معنای انحراف از وضعیت تعادل عمومی است. در شرایط خاص، نظام آموزشی نیز متاثر از این شرایط حاکم کشور در حالت عدم تعادل قرار می‌گیرد؛ بنابراین مسئولان باید با ارائه راهکارهای عملیاتی سعی در حفظ وضعیت تعادل برای سازمان‌ها و نهادها کنند تا دچار بی‌ثباتی، بی‌برنامگی و تخریب نشوند.
لازمه پیشگیری از عواقب بحران، ارائه حمایت‌های اضطراری هنگام وقوع بحران و پس از آن است؛ آموزش غیرحضوری برای آموزشِ بخشی از موضوع‌های درسی با تاکید بر فراگیری دروس از طریق دیداری، شنیداری و کاهش حضور در کلاس درس تعریف می‌شود .
از الزامات آموزش مجازی می‌توان به چهار زیرساخت فرهنگی، ساختاری، محتوایی و پشتیبانی اشاره کرد، البته ما باید میان افرادی که با تجربه قبلی در سیستم‌های مجازی و آموزش از راه دور ثبت‌نام کرده‌اند و دانشجویانی که از قبل این آمادگی‌ها را از لحاظ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری نداشته‌اند و به‌دلیل بحران به‌وجود آمده ملزم به استفاده از این سیستم شده‌اند، تفاوت قائل شویم و نکته ظریف دقیقا اینجاست که نیازمند همدلی، همکاری، همیاری و صبوری همه اجزای سیستم آموزشی مجازی اعم از اساتید، دانشجویان، مدیران، کارکنان، کادر فنی و حتی خانواده‌های این عزیزان است.
آموزش الکترونیکی چه مزیت‌هایی دارد؟
طبیعتا این نوع آموزش دارای مزایا و معایبی است که باید توسط اهل فن و با دقت نظر احصاء شود و نقاط قوت آن تقویت و نقاط ضعف مرتفع شود؛ از جمله مزایای آموزش از راه دور می‌توان به فراهم شدن امکان ادامه تحصیل در اقصی نقاط کشور، کاهش تردد غیر ضروری، کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل و هزینه‌های جاری و... اشاره کرد.
بررسی آموزش از راه دور در کشورهای دیگر نشان می‌دهد که این نوع آموزش به‌دلایل بسیاری به‌وجود آمده است؛ مثلا در کشورهای آفریقایی به‌دلیل تنگناهای اقتصادی و نارسایی‌های موسسات آموزشی، در استرالیا به دلیل گستردگی و پراکندگی کشور، در چین و هندوستان به دلیل ناکافی بودن ظرفیت‌های آموزش حضوری و در شرایط بحرانی امروز به دلیل جلوگیری از شیوع بیماری کرونا و حفظ جان شهروندان، آموزش الکترونیکی در ایران و جهان دنبال می‌شود.