دانشگاه آزاد در مسیر تحول ۷/ آنا بررسی می‌کند؛
حرکت جدی دانشگاه آزاد اسلامی برای تحول در نظام خانواده/ ضرورت سوق دادن پایان‌نامه‌های دانشجویان به سمت خانواده‌محوری
دانشگاه آزاد اسلامی در راستای اجرای سند دانشگاه اسلامی مصوب شورای عالی انقلاب، به حوزه زنان و خانواده نگاهی ویژه دارد و حرکت جدی برای تحول در نظام خانواده ایجاد کرده است.
گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، علیرضا محمدی؛ دانشگاه آزاد اسلامی در دوره‌های گذشته به روش سنتی اداره می‌شد و به درآمدهای شهریه‌ای و برخی درآمدهای جانبی اکتفا می‌کرد، با ایجاد تغییر و تحولات در ساختار دانشگاه آزاد اسلامی و انتخاب دکتر علی‌اکبر ولایتی از سوی رهبر معظم انقلاب به‌عنوان رئیس هیئت امنای دانشگاه آزاد اسلامی و همزمان با روی کار آمدن دکتر محمدمهدی طهرانچی به‌عنوان رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تغییر و تحولات در این مجموعه عظیم به صورت همزمان و پلکانی آغاز شد.
طبیعی است که در ابتدای امر هر تغییر و تحولی در هر مجموعه‌ای با منتقدان و موافقانی روبرو است، مدیریت جهادی و کار شبانه‌روزی دکتر طهرانچی و مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی در راستای اندیشه‌ورزی و خلق ایده‌های نو و حرکت دانشگاه آزاد اسلامی به سمت درآمدهای غیرشهریه‌ای از یک سو و تغییرات چشمگیر در نوع نگرش به علم آموزی تا توجه به علم و دانش و حرکت در مرزهای دانش، پژوهش‌محوری و فعالیت در حوزه‌های فناوری، حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپی و شتاب به سمت حل مسئله با کمک دانش و فناوری تنها بخشی از جنبه‌‌های این تغییر و تحول است.
خبرگزاری آنا بر آن است تا بر اساس وظیفه ذاتی خود و دغدغه‌‌مندی‌هایی که دارد، برگی از این کتاب عظیم را در سلسله گزارش‌هایی برای مخاطبان عرضه کند.
رهبر معظم انقلاب در سخنرانی تلویزیونی خود به مناسبت سی‌ویکمین سالگرد رحلت امام خمینی (ره) به چند نمونه از مواردی که در کشور نیازمند تحول است، اشاره کردند و افزودند: «در مسائل اقتصادی «قطع وابستگی اقتصاد از نفت و بودجه‌بندی عملیاتی»، در مسائل آموزشی «فایده‌محور و عمقی و کاربردی شدن دروس در مراکز آموزشی»، در مسائل اجتماعی «تأمین عدالت» و در مسائل خانواده و موضوع ریشه‌کنی اعتیاد و همچنین جلوگیری از پیر شدن کشور، نیازمند حرکت‌های تحولی هستیم».
تحول در مسائل خانواده امری ضروری است که باید توسط عالمان، اندیشمندان و محققان دانشگاهی و حوزوی تبیین و در جامعه ترویج شود. دانشگاه آزاد اسلامی در راستای اجرای سند دانشگاه اسلامی مصوب شورای عالی انقلاب، به حوزه زنان و خانواده نگاهی ویژه دارد و حرکت جدی برای تحول در نظام خانواده ایجاد کرده است.
لزوم تهیه خوراک رسانه‌ای و مجازی برای تعالی نظام خانواده
به گزارش روابط عمومی واحد، عصمت سوادی، عضو هیأت علمی واحد تهران غرب و مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده دانشگاه آزاد اسلامی در گفتگو باخبرنگار آنا می‌گوید ضرورت تحول در نظام خانواده و پرداختن به آن در حوزه علوم انسانی آنجا آشکار می‌شود که عواملی چون رشد شهرنشینی، آزادی، اشتغال زنان، افزایش سن ازدواج، کاهش موالید، افزایش طلاق، افزایش متوسط سن جمعیت (پیری جمعیت) و همچنین افزایش سرسام‌آور ارتباطات و تبدیل شدن دنیا به دهکده جهانی در سده اخیر، افزایش داشته و تأثیرات خود را بر طبقات و عرصه‌های مختلف جوامع گذاشته است.
وی می‌افزاید خانواده به‌عنوان کوچکترین هسته تشکیل‌دهنده اجتماع که مهم‌ترین بنیان تشکیل یک جامعه سالم محسوب می‌شود نیز از این تأثیرات مصون نمانده است، درواقع اگر خانواده در یک جامعه، سلامت جسمی، روحی، معنوی، اجتماعی، اقتصادی و… داشته باشد، نهایتاً یک جامعه سالم، پویا و بالنده شکل خواهد گرفت.
به گفته مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده دانشگاه آزاد اسلامی، با توجه به اهداف نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با خانواده، لازم است برای رسیدن به یک خانواده تراز اسلام، تعریف صحیح و دقیقی از انسان داشته باشیم؛ انسان تراز اسلام، نظام و رهبری یک وجود خداخواه است و نهایت کمال او در خداخواهی و معرفت الهی خلاصه می‌شود، در نتیجه در سطح کلان داشتن یک چشم‌انداز بلندمدت برای گام اول با مدیرانی تحول‌خواه و تحول‌آفرین ضروری به‌‌نظر می‌رسد.
عضو هیأت علمی واحد تهران غرب معتقد است که پس از تدوین برنامه بلندمدت، نوبت به جزئیات و اهداف کوتاه‌مدت در این زمینه می‌رسد. با توجه به فضای نامناسب و بیمار فضای مجازی و باز بودن درهای ورودی فرهنگ منحط غربی به خانواده‌ها، لازم است حتماً به‌عنوان پاتک در مقابل تبلیغات سوء دشمن، برای تک‌تک نقش‌های موجود در خانواده و افراد آن خوراک رسانه‌ای و مجازی در راستای تعالی خانواده فراهم شده و در مقابل تبلیغات سوئی که برای از بین بردن بنیان خانواده انجام می‌شود به مخاطبان در قالب‌های متنوع ارائه شود.
ارائه طرح نظام موضوعات زن و خانواده
وی می‌گوید یکی از راهکارهایی که در ارتباط با تحول نظام خانواده، خیلی می‌تواند اثربخش باشد، سوق دادن پایان‌نامه‌های دانشجویان علوم انسانی به سمت تحول نظام خانواده است که در این راستا دانشگاه آزاد اسلامی گام‌های بسیار موثری را برداشته و ارائه طرح نظام موضوعات زن و خانواده از جانب دفتر امور زنان و خانواده یکی از این موارد است.
مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده دانشگاه آزاد اسلامی می‌افزاید که دانشگاه آزاد اسلامی در طرح پایش، در راستای توسعه و ساماندهی تحقیقات و پژوهش‌ها، برنامه پژوهشی نظام موضوعات زنان و خانواده را با هدف حل مسئله در حوزه زنان، بر اساس نظام فکری توحیدی بر مبنای آموزه‌های اسلامی، در ابعاد مختلف فردی، خانوادگی و اجتماعی با توجه به جایگاه و نقش‌های محوری زن، احصا کرده است تا این برنامه پژوهشی در انجام طرح‌ها و پایان‌نامه‌های دانشجویان و پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی استفاده شود و به حل چالشهای کشور بینجامد.
به گفته سوادی در این نظام موضوعات، اهداف عینی، اهداف غایی، راهبردها، چالش‌ها و موضوعات مشخص شده است و مجموعه رشته‌های در نظر گرفته شده در این نظام موضوعات، فلسفه، کلام، فقه، حقوق، مطالعات زنان، جامعه‌شناسی، روانشناسی، ادبیات، الهیات، سلامت، علوم اجتماعی، مدیریت، هنر، ادبیات، پزشکی، تغذیه، کشاورزی، رسانه و ارتباطات، علوم سیاسی، کارآفرینی، علوم قرآن و حدیث و… در نظر گرفته شده است.
وی می‌گوید طرح پایش آزاد (پژوهش اثرگذار یکپارچه شبکه‌ای آزاد) که بر مبنای تبیین چالشهای موجود در کشور و حل مسائل موجود پایه‌ریزی شده است این امکان را فراهم می‌کند تا در مسائل مختلف که نظام موضوعات آن‌ها تدوین گشته، استاد و دانشجو ورود کرده و برای تدوین رساله‌های خود از آن‌ها استفاده کنند که به این ترتیب به یک نتیجه اثربخش و راهگشا در زمینه‌های مورد نیاز از جمله خانواده خواهیم رسید و با این کار، تحولی را که در نظام خانواده، در پی آن هستیم به حول و قوه الهی صورت می‌پذیرد.
چالش ازهم‌گسستگی خانواده
یکی از چالش‌هایی که در نظام موضوعاتی خانواده در نظر گرفته شده، ازهم‌گسستگی خانواده است. هدف غایی در این چالش، ایجاد جامعه‌ای خانواده‌محور و تقویت و تحکیم خانواده و کارکردهای اصلی آن بر پایه الگوی اسلامی خانواده به‌عنوان مرکز نشو و نما و تربیت اسلامی فرزند و کانون آرامش‌بخش بوده و هدف عینی، توجه به نقش محوری زن در خانواده است.
منظومه در این چالش، مجموعه موضوعات مرتبط با تکریم زن در خانواده است و ارزش‌گذاری به واحد خانواده و مادری و خانه‌داری به‌عنوان راهبرد در نظر گرفته شده است.
رهیافت فرهنگی- جامعه شناختی
هدف: ارزش‌گذاری اجتماعی به مقام مادری و جایگاه زن در خانواده
موضوع ۱: تأثیر اشتغال بر کیفیت زندگی زنان و رضایت‌مندی از زندگی در ایشان
موضوع ۲: بررسی جایگاه زن و خانواده در برنامه ششم توسعه
موضوع ۳: ارائه الگوی اسلامی- ایرانی فعالیت‌های اجتماعی- اقتصادی زنان در رویکرد خانواده‌گرا
موضوع ۴: بررسی نقش پویایی‌های درون خانواده بر سلامت اجتماعی-روانی زنان
موضوع ۵: بررسی کارکردهای ازدواج از منظر سه نسل و عوامل مؤثر بر آن
موضوع ۶: بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت مردان در کارهای خانواده
موضوع ۷: جایگاه از دیدگاه امام خمینی (ره)
موضوع ۸: جایگاه زن در منظر امام خامنه‌ای
موضوع ۹: زن ایده‌آل در فرهنگ اسلام
موضوع ۱۰: زن در نهج‌البلاغه
موضوع ۱۱: مادری، عزت و کرامت
موضوع ۱۲: نیازسنجی آموزشی (فرهنگی) خانواده‌های ایرانی
موضوع ۱۳: بررسی راهکارهای افزایش جمعیت
موضوع ۱۴: اخلاق والدگری (فرزندپروری) در خانواده ایرانی- اسلامی
موضوع ۱۵: رسالت مادری و همسری از دیدگاه قرآن و اهل بیت
موضوع ۱۶: ارزیابی سیاست‌گذاری ترویج خانواده‌های گسترده
موضوع ۱۷: ارزیابی سیاست‌گذاری ترویج خانواده‌های هسته‌ای
موضوع ۱۸: جهاد زن و تدبیر منزل
موضوع ۱۹: بررسی حدود آزادی زن در خانواده
موضوع ۲۰: بررسی دلایل مجرد زیستن دختران
موضوع ۲۱: بررسی راهکارهای جامعه شناختی تقویت خانواده
موضوع ۲۲: بررسی راهکارهای تقویت جایگاه زن در خانواده
موضوع ۲۳: بررسی علل تغییر نقش‌ها در خانواده و تأثیر آن بر کارکردهای خانواده
موضوع ۲۴: بررسی مشکلات زنان در خانواده (در استان‌ها و بین اقوام مختلف)
موضوع ۲۵: بررسی مبانی و تئوری‌های نظری اسلامی در زمینه مسئولیت حکومت اسلامی نسبت به زنان و کودکان در خانواده‌های خاص و ویژه (بی‌سرپرست، بدسرپرست، سرپرست خانوار)
موضوع ۲۶: بررسی معیارهای انتخاب همسر در بین دختران در شهرها و استان‌های مختلف
موضوع ۲۷: بررسی ایستارها و نگرش‌های زنان جوان پیرامون فرزندآوری
موضوع ۲۸: بررسی تحولات فرهنگی-ارزشی خانواده‌های شهر تهران و زمینه‌های آن
موضوع ۲۹: بررسی جامعه‌شناختی علل به اجرا گزاردن مهریه و سنخ شناسی زنان در این رویه
موضوع ۳۰: بررسی ساختارهای خانواده در خرده فرهنگ‌های ایرانی
موضوع ۳۱: تأثیر مدرنیته و نوسازی بر نهاد خانواده
موضوع ۳۲: تبیین نقش پویایی و ارزشمندی زن به‌عنوان همسر و مادر
چالش ترویج سبک زندگی غربی
هدف غایی در این چالش، ارائه و ترسیم الگوی اسلامی خانواده و تقویت و ترویج سبک زندگی اسلامی- ایرانی بوده و هدف عینی آن، ترویج ارزش‌های متعالی و سنت‌های پسندیده در خانواده و مبارزه با اشرافیت و تجمل‌گرایی و مظاهر فرهنگ غرب است.
منظومه در این چالش، مجموعه موضوعات مرتبط با پررنگ کردن ارزش‌های اخلاقی و زدودن پیرایه‌های باطل و شناسایی عوامل ترویج سبک زندگی غربی و مبارزه با آن به‌عنوان راهبرد اول و شناسایی شیوه‌های ترویج سبک زندگی اسلامی-ایرانی به‌عنوان راهبرد دوم و مبارزه با اشرافیت، تجمل‌گرایی و سبک زندگی غربی به‌عنوان هدف در نظر گرفته شده است.
رهیافت: فرهنگی- جامعه شناختی-روانشناختی
موضوع ۱: سنجش ارتباط سبک زندگی و سلامت خانواده‌های ایرانی
موضوع ۲: بررسی مخاطرات فرهنگی ورود کالاهای آرایشی، بهداشتی و جنسی
موضوع ۳: بررسی مقایسه‌ای الگوهای مصرف فراغتی نوجوانان و جوانان دختر و پسر و عوامل مؤثر بر آن
موضوع ۴: بررسی الگوهای مصرف موسیقی عامه‌پسند در بین دختران جوان و تأثیرات آن
موضوع ۵: بررسی تأثیر جراحی زیبایی بینی بر خودپنداره زنان
موضوع ۶: بررسی تغییر در استانداردهای زیبایی در جامعه ایرانی
موضوع ۷: بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر تصویر ذهنی از بدن در زنان و دختران جوان
موضوع ۸: بررسی مؤلفه‌های تأثیرگذار گرایش جوانان به ارزش‌های اسلامی
موضوع ۹: بررسی راهکارهای افتخار جوانان به هویت ایرانی
موضوع ۱۰: بررسی نقش فرهنگ غربی در تزلزل بنیان خانواده
موضوع ۱۱: زنان و انواع آسیب‌های اینترنتی
موضوع ۱۲: بررسی موانع جامعه‌پذیری دینی و نهادینه‌سازی حجاب و عفاف در ایران و راهکارهای آن
موضوع ۱۳: بررسی وضعیت عفاف و حجاب در ایران: چالش‌ها و راهکارها
موضوع ۱۴: عوامل مؤثر بر اعتیاد جنسی مجازی
موضوع ۱۵: رابطه تعداد فرزندان با طول عمر انسان
موضوع ۱۶: بررسی پیامدهای برنامه‌ها و تبلیغات ماهواره بر زنان و خانواده و راهکارهای مقابله با آن
موضوع ۱۷: بررسی پیامدهای هرزه‌نگاری اینترنتی بر زنان و خانواده و راه‌های مقابله با آن
موضوع ۱۸: الگوی تفریح سالم چیست؟
موضوع ۱۹: تغییر سبک زندگی در ایران پس از دفاع مقدس، دلایل، آسیب‌ها و ارائه راهکارهای اصلاح آن
موضوع ۲۰: بررسی کیفیت معماری کنونی در ایران و ارتباط آن با فرهنگ ایرانی و اسلامی
موضوع ۲۱: بررسی میزان صداقت و درست‌کاری در بین افراد جامعه و کسبه و راهکارهای ترویج آن
موضوع ۲۲: بررسی میزان وجدان کاری و انضباط اجتماعی در جامعه و راهکارهای افزایش آن
موضوع ۲۳: بررسی عوامل مصرف‌گرایی در بین خانوارهای ایرانی و راه‌های مقابله با آن
موضوع ۲۴: راهکارهای حفظ کرامت اجتماعی و عزت خانوادگی زن ایرانی
موضوع ۲۵: بررسی دلایل کاهش صله‌رحم در بین خانواده‌ها
موضوع ۲۶: شاخصه‌های سبک زندگی اسلامی-ایرانی خانوادگی
موضوع ۲۷: شاخصه‌های سبک زندگی اسلامی-ایرانی زنان
موضوع ۲۸: شیوه‌های تقویت توحیدمحوری در خانواده
موضوع ۲۹: طهارت در روابط خانوادگی از دیدگاه قرآن و اهل بیت
موضوع ۳۰: طهارت بطن
موضوع ۳۱: عوامل مؤثر بر نشاط و پویایی خانواده‌های مذهبی
موضوع ۳۲: نقش صله رحم در سلامت جسمی، روحی و روانی خانواده
موضوع ۳۳: شاخصه‌های حیات طیبه در زندگی خانوادگی
موضوع ۳۴: چگونگی نهادینه‌سازی روحیه پرهیز از اسراف و مصرف‌گرایی در بین زنان
موضوع ۳۵: نقش زنان در جرم‌زدایی و سالم‌سازی جامعه
موضوع ۳۶: علل بزهکاری زنان و راه‌های پیشگیری از آن
موضوع ۳۷: الگوی ارتباط مردان و زنان در اجتماع از دیدگاه قرآن و روایات و راهکارهای ترویج آن در جامعه
رهیافت: رسانه‌ای
راهبرد: ممنوعیت نشر برنامه‌های مروج سبک زندگی غربی در رسانه ملی
موضوع ۱: بررسی تأثیر رسانه ملی در ترویج رفاه زدگی
موضوع ۲: بررسی نسبی‌گرایی اخلاقی در سریال‌های تلویزیونی
موضوع ۳: تصویرسازی مجازی جنسی رسانه‌ها و تأثیر آن بر نارضایتی زناشویی
موضوع ۴: بررسی مضامین موسیقی‌های منتشر شده در صدا و سیما و تأثیرات آن بر مخاطب
موضوع ۵: بررسی سیمای ارائه شده از خانواده اصیل ایرانی در سریال‌های تلویزیون و ترسیم چهره زن ایده‌آل
موضوع ۶: بررسی مدل‌های پوشش ارائه شده در برنامه‌های گفتگومحور و سریال‌های سیما
موضوع ۷: رصد برنامه‌های رسانه ملی در سلبریتی‌سازی و تأثیرات مخرب آن بر سبک زندگی جوانان و نوجوانان با الگوگیری از رفتارهای سلبریتی‌ها
موضوع ۸: بررسی اثرات سوء آگهی‌های بازرگانی بر ترویج مصرف‌گرایی در بین خانواده‌های ایرانی
موضوع ۹: بررسی استفاده ابزاری از زنان در آگهی‌های بازرگانی در تلویزیون
موضوع ۱۰: آسیب‌شناسی تأثیر تئاتر با موضوعات و پوشش زننده بازیگران بر ترویج سبک زندگی غربی در بین خانواده‌های ایرانی
موضوع ۱۱: بررسی تصویر زنان در رسانه‌های برخط (آنلاین) در ایران
موضوع ۱۲: بررسی آثار سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی در میزان توحیدمحوری در بین خانوارهای ایرانی
چالش افزایش سن ازدواج در بین جوانان
هدف غایی این چالش، ایجاد نهضت فراگیر ملی برای ترویج و تسهیل ازدواج موفق و آسان برای همه دختران و پسران و افراد در سنین مناسب ازدواج و تشکیل خانواده و نفی تجرد در جامعه بوده و هدف عینی آن، شناسایی موانع ازدواج به هنگام است.
مجموعه موضوعات مرتبط با عوامل افزایش سن ازدواج و راهکارهای مقابله با آن به‌عنوان منظومه و هدف اصلی، فرهنگ‌سازی و ارزش‌گذاری به تشکیل خانواده متعالی بر اساس سنت الهی بوده و رفع موانع ازدواج به‌هنگام جوانان و تسهیل‌گری در امر ازدواج به‌عنوان راهبرد است.
رهیافت: اجتماعی-فرهنگی
موضوع ۱: تبعات فرهنگی-اجتماعی مهریه‌های سنگین
موضوع ۲: بررسی موانع ازدواج آسان و راهکارهای ترویج ازدواج آسان
موضوع ۳: بررسی عوامل مؤثر بر نقش والدین در ازدواج آسان فرزندان
رهیافت رسانه‌ای
موضوع ۱: تولید برنامه‌هایی با قالب‌های مؤثر با هدف ارائه الگوهای موفق که به‌هنگام ازدواج کرده‌اند و زندگی موفقی دارند.
بنابراین، رویکرد جدید دانشگاه آزاد اسلامی در راستای هدایت پایان‌نامه و رساله‌های دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری بوده و به‌دنبال ترویج پژوهش‌محوری در دانشگاه‌ها و تحقق دانشگاه کارآفرین، حل مسئله و فناورانه است. باید منتظر ماند و نتایج اثربخش طرح پژوهش اثرگذار یکپارچه‌ای شبکه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی را دید و به‌عنوان الگویی موفق به سایر دانشگاه‌های کشور معرفی کرد.