نشست« نقش فرهنگ در پیشگیری از مصرف مواد مخدر» به صورت مجازی برگزار شد

نشست «نقش فرهنگ در پیشگیری از مصرف مواد مخدر»، به مناسبت روز جهانی مبارزه با مواد مخدر به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و با همکاری شورای فرهنگی اجتماعی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به صورت مجازی برگزار شد.
در این نشست پروین داداندیش، رئیس واحدتهران غرب، با ارائه توضیحاتی در خصوص نقش فرهنگ، هنر، رسانه و دین در پیشگیری از مصرف مواد مخدر و سوء مصرف آن اظهار داشت: با نگاهی گذرا به وضعیت اعتیاد و مصرف مواد مخدر در دنیا و در کشور، دو رکن اصلی در فضای چرخه مواد مخدر وجود دارد: یکی تولید کننده و توزیع کننده است که در همسایگی کشور ما تولیدات انبوهی انجام می شود همینطور بازار و مصرف کننده.
وی افزود: اگر نگاهی به تحولات رخ داده در دو رکن اصلی در سال های اخیر داشته باشیم، بررسی های اخیر نشان میدهد، تولید کننده و توزیع کننده عملکردی بسیار هوشمندانه داشته، از این رو نه‌تنها تولیدات خود را کاهش نداده، بلکه با تمام مبارزاتی که در کشورها به این منظور سازمان یافته است، تولید خود را به صورت انبوه و متنوع و برگرفته از فن آوری های روز برای انواع مخاطبان خود ادامه می دهد.
رئیس واحد تهران غرب با اشاره به صرف هزینه های زیاد جهت توسعه و معرفی مواد مخدر مختلف در دنیا و در کشور بیان داشت:. به‌عنوان مثال در کشور ما نزدیک به ۸۰ نوع مواد مخدر توزیع می شود که ۷-۸ نوع آن بسیار شایع است. اخیراً موادی به نام «گل» معرفی شده که همان «ماری جوانا» است ولی به نام گل در بازار توزیع می شود و به بچه ها گفته می شود این ماده اعتیاد آور نیست و در بسیاری از کشور های دنیا آزاد است و با همین تبلیغ سوء، گرایش به این مواد در بین جوانان زیاد می شود و در حال گسترش است.
داداندیش خاطر نشان کرد: برای مثال آیا جامعه ایرانی با تحولاتی که از سوی تولید و توزیع کننده مواد اتفاق افتاده است آشنایی دارد؟ آیا آثار سوء مصرف این مواد در جامعه شناخته شده است؟ متاسفانه سال ها شاهد نگرشی مثبت نسبت به مواد مخدر بودیم و برخی از این مواد برای بهبود یا تسکین درد بیماری های خود استفاده می کنند.
وی گفت: برخی تصور می کنند استفاده تفننی اعتیاد آور نیست. همه این نگرش‌ها، نگرش مثبت نسبت به مواد مخدر است. یا گسترش ملاحظات غلطی در جامعه که اکثراً همه فکر می کنند من کسی نیستم که معتاد بشوم و فکر می کنند اعتیاد درد و بیماری جامعه فقیر و جامعه کارگر یا بی سواد است درحالی که آمار ها نشان می دهد اینطور نیست و متاسفانه در بین باسوادان جامعه و تحصیلکرده ها و حتی قشر مرفه جامعه نیز شاهد اعتیاد و گسترش اعتیاد به مواد مخدر هستیم. این مواد ناآگاهی هایی است که در سطح بازار مصرف وجود دارد. با این حال هر کسی در جامعه در راستای ارتقای اگاهی های خود وظیفه دارد از این اطلاعات آگاه شود، ولی این مساله کمتر در جامعه دیده می شود.

رئیس واحد تهران غرب تصریح کرد: شاهدیم که تولید کننده ها و توزیع کننده های مواد، اتحادیه هایی به وجود آورده و با همبستگی هم قدرتمندتر وارد جوامع می شوند، ولی نمی توانیم تلاش های شبانه روزی مسوولان ستاد مبارزه با مواد مخدر را نادیده بگیریم؛ لذا برای به روز شدن، باید جامعه و افراد در این راستا به تمام ارگان ها و دستگاه های متولی کمک کنند.

داداندیش افزود: تحقیقات نشان می‌دهد اعتیاد عامل جدی تهدیدکننده سلامت جسمانی و روانی است و باید همه دست به دست هم بدهند برای مبارزه با این عوامل نهادهایی مثل رسانه ها و مجموعه‌های فرهنگی و هنری نقش بسیار خوبی می‌توانند ایفا کنند. سوال این است که آیا خانواده و نهادهای اجتماعی به اندازه کافی از خطرات مصرف مواد مخدر آگاهی دارند؟ آیا خانواده با نشانه‌های مصرف در فرزند خود آشنا است؟ آیا می‌تواند زود متوجه شود؟ آیا ما با فرزندانمان در این مورد حرف می‌زنیم؟ می‌دانیم چه بگوییم که اثر منفی نداشته باشد؟ خانواده هم باید خودش را قوی کند و هم اطلاعات و آگاهی کامل در این زمینه کسب کند و در این راستا رسانه‌ها و دستگاه‌های فرهنگی نقش موثری دارند. اگر بدانیم که مهارت گوش کردن به حرف فززند چه تاثیری در رشد و ایمن شدن آن فرزند دارد، حتماً در این راستا تلاش خواهیم کرد.
داداندیش با اشاره ای کوتاه به پیامد های بهداشتی و اقتصادی و اجتماعی ناشی از مصرف مواد مخدر تصریح کرد: برای مثال مطالعاتی که انجام شده، پیامد های ناشی از سوء مصرف مواد مخدر را در بیماری های جسمانی و روانی و عفونی مثل افسردگی و اضطراب و خودکشی و انزوا طلبی و شخصیت های ضد اجتماعی و هپاتیت و ایدز و مرگ‌ومیر دانسته اند. از جمله پیامد های اجتماعی آن هم می توان به سرقت و طلاق و کودک آزاری و همسر آزاری و قتل و نزاع و خشونت اشاره کرد. یا پیامد های اقتصادی ناشی از مصرف مواد مخدر شامل: اتلاف منابع و تحمیل خسارت و هزینه های هنگفت به خانواده و دولت و جامعه است.
وی در ادامه گفت: تحقیقات نشان می دهد اعتیاد عامل جدی تهدید کننده سلامت جسمانی و روانی و اجتماعی و معنوی و فرهنگی جامعه شمرده می شود و باید برای مبارزه با این عامل جدی همه دست به دست هم بدهند و دستگاه های فرهنگی نقش خود را به خوبی ایفا کنند، به نظر من نهادهایی مثل رسانه ها و مجموعه های فرهنگی و هنری و دینی هم می توانند نقش بسیار مهمی را ایفا کنند و باید در این راستا تقویت شوند.

ریئس واحد تهران غرب خاطر نشان کرد: ارائه اطلاعات کافی و وافی به جامعه ای است که در معرض سو مصرف مواد مخدر قرار دارد. در این راستا، برنامه های طراحی شده در ستاد مبارزه با مواد مخدر تمام این شاخص ها را دارد و خوشبختانه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم برنامه های خوبی طی سالهای گذشته طراحی شده که در این حوزه فعالیت می کنند.
سخن پایانی
داداندیش در این نشست با اشاره به نقش جدی خانواده گفت: وقتی والدین با خطر تصادفات رانندگی آشنا هستند، سعی می کنند به فرزندان خود آموزش بدهند تا چگونه از خطوط عابر پیاده استفاده کنند و از چراغ قرمز چطور عبور کنند و همه این موارد در مدارس و در خانه ها و بین خانواده ها آموزش داده می شود تا فرزندان از خطر تصادف دور بمانند. حال آیا امروز ما و خانواده ها و اولیای مدارس به این اندازه با خطر مواد مخدر آشنایی دارند؟ آیا خانواده با نشانه های مصرف مواد در فرزندان خود آشنا است؟ آیا خانواده ها می توانند زود متوجه شوند یا اینکه وقتی کار از کار گذشت می فهمند؟ آیا ما با بچه های خود در این رابطه حرف می زنیم؟ آیا می دانیم که چگونه باید صحبت کنیم؟ آیا می دانیم چه باید بگوییم که اثر منفی نداشته باشد؟ در اینجا دستگاه هایی که کار فرهنگی انجام می دهند می توانند از طریق رسانه ها این اطلاعات را در اختیار خانواده قرار بدهند.
مثلاً اگر به‌عنوان پدر و مادر اطلاع داشته باشید که شانس ابتلا به مصرف مواد مخدر در دخترانی که فقط یک اختلال خلقی دارند، ۴ برابر دختران و زنان سالم است، چه می کنید؟ شانس ابتلا به مصرف مواد مخدر برای دخترانی که فقط یک اختلال اضطرابی دارند، ۲برابر افراد سالم است یا اینکه دختران و زنانی که شش سال زودتر از مردان به مواد وابسته می شوند، درمان آنها سخت تر است. اگر والدین این موارد را بدانند توجه بیشتری به سلامت روان دختران خود خواهند داشت.
یا اگر بدانیم که برخی از نشانه ها یا ویژگی های یک جوان که مستعد ابتلا به سوء مصرف مواد است پرخاشگری و دروغگویی و پوچگرایی و روانپریشی و اضطراب است؛ آیا نگران نمی شویم و به این منظور دست به کار نمی شویم؟
وی فقدان ارتباط موثر و روابط‌عمومی ضعیف در میان اعضای خانواده، تضاد و ناسازگاری اعضای خانواده، عدم انسجام و از هم گسیختگی اعضای خانواده و انحراف و اعتیاد یکی از اعضای خانواده را از نشانه های اصلی خانواده مستعد برای اعتیاد برشمرد و افزود: اگر بدانیم که یکی از مهارت های خانواده‌ها، مهارت گوش کردن به حرف های فرزندان است و این اقدام چه تاثیر زیادی در رشد و سلامت و ایمن شدن فرزند دارد، برای این امر تلاش خواهیم کرد.