ویژه برنامه یلدا و بازتاب آن در ادبیات فارسی

به گزارش روابط عمومی واحد تهران غرب ویژه برنامه یلدا و بازتاب آن در ادبیات فارسی روز پنجشنبه با حضور اساتید، دانشجویان و کارکنان بصورت حضوری و مجازی در کتابخانه مجتمع پیامبراعظم (ص) برگزار شد.

براساس این گزارش دکتر داودی پور و دکتر سرخوش از اساتید گروه فارسی واحد تهران غرب، ضمن خوانش بخشهایی از غزلیات حافظ و شاهنامه فردوسی به تشریح جشن یلدا که یکی از کهن ترین، اصیل ترین و بزرگ ترین جشن های ایرانیان می باشد پرداختند.

یکی از کهن ترین، اصیل ترین و بزرگ ترین جشن های ایرانیان جشن شب یلدا یا شب چله است. از بن مایه های فرهنگ ایرانی، شادزیستی است. در بسیاری از متون ادب فارسی هم می توان نمونه های آن را نشان داد. شادی یکی از احساس های خوب، دوست داشتنی و مثبت انسان است و رواج آن در هر مقطعی از زندگی، علاوه بر رضایت خاطر همگانی، همبستگی بیشتری را در بین مردم جامعه به وجود می آورد. جشن شب چله یا به تعبیری یلدا نیز یکی از جشن هایِ شادی آفرین و شادی بخشِ کهن و به جای مانده از نیاکانِ شادزیست ما ایرانیان است که در طی اعصار و قرون، سینه به سینه و به صورت شفاهی به ما رسیده است و از این بابت باید به ایرانی بودنمان ببالیم که نیاکان با فرهنگ ما چنین ارمغانی را نه تنها برای ما ایرانیان، بلکه برای همه ی مردم جهان به یادگار گذاشته اند. پس وظیفه ی ما فرزندان این مرز و بوم است که در گرامیداشت و پاسداری از آن کوشا باشیم. شب چله در حقیقت همان شب یلدا ست. چون از فردای این شب، چله ی بزرگِ زمستان آغاز می‌شود، به آن شب چله می‌گویند.

ایرانیان در زمان‌های قدیم، یک نوع تقویم کلی داشتند. این تقویم بیشتر در کار‌های کشاورزی و دامپروری کاربرد داشت. آنها دو موقع از سال را به نام چله می‌شناختند. یکی چله تابستان که از اول تیر شروع می‌شد و دیگری چله ی زمستان که از اول دی‌ماه شروع می شد. چله‌های زمستان هر کدام به دو دوره تقسیم می شدند؛ چله ی بزرگ و چله ی کوچک. چهل روز ابتدایی را چله ی بزرگ و بیست روزِ بعد را چله ی کوچک می‌نامیدند.

چله ی بزرگ زمستان، که درست بعد از شب یلدا آغاز می‌شود؛ شروع زمستان است و شدت سرما در آن بیشتر است. چله بزرگ تا دهم بهمن طول می‌کشد. پس از آن، چله ی کوچک شروع و تا اول اسفند ادامه دارد. شدت سرما در چله ی کوچک کمتر است و آسیب کمتری هم می‌رساند. چهار روز پایان چله ی بزرگ، و چهار روز آغاز چله ی کوچک را، چهار چهار می‌گویند؛ که نهایت شدت سرما در این مدت اتفاق می‌افتد.

یلدا واژه ای سریانی به معنای زایش وتولد است که معادل با واژه نوئل از ریشه ناتالیس رومی است ودر شمال اروپا و در بین مردم اسکاندیناوی به نام یول شهرت یافته وتقریبا مقارن با میلاد مسیح است.این جشن باستانی در آئین میترا شب تولد الهه مهر یا میتراست ولی در اصل یک رویداد کیهانی برابر با آغاز دیماه وانقلاب زمستانیست که با بلند شدن روزها زمان زایش وتولد دوباره خورشید محسوب میشود.یلدا در حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در دوره هخامنشیان وارد تقویم رسمی ایران شده که آغاز سال نو با انقلاب زمستانی در اول دیماه همراه بوده است واول سال مسیحی هم تحت تاثیر آئین ایرانیان قرارگرفته وواین جشن دهقانی از طریق نظامیان رومی در اروپا گسترش یافته و همین امر باعث شباهتهایی بین کریسمس ویلدا گردیده است.در ادبیات کهن فارسی به جشن یلدا اشاره مستقیمی نشده بلکه این واژه را در تصاویر استعاری وتشبیهی برای بیان مقاصد مختلف بکار گرفته اند.سفره یلدا با وجود میوه سرخ مثل هندوانه وانار علاوه بر یاداوری گردی وسرخی خورشید نماد برکت وباروری وزایش است....