ضرورت تقویت آموزش الکترونیکی دانشگاه آزاد برای تبدیل شدن به مرکز موفق آموزش مجازی کشور/ ۷ مزیت آموزش غیرحضوری

به گزارش روابط عمومی واحد به نقل از خبرنگار حوزه آموزشی و پژوهشی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، بیش از یک ماه است که ویروس منحوس کرونا در کشور شیوع پیدا کرده و موجب تعطیلی مراکز آموزش عالی و دانشگاه‌ها شده است و در این راستا مسئولان دانشگاه‌ها برای اینکه دانشجویان لطمه آموزشی نبینند، سعی کرده‌اند بستری مناسب در حوزه آموزش الکترونیکی ایجاد کنند تا استاد و دانشجو بتوانند با تعامل مستمر با یکدیگر مانع از توقف رشد علمی کشور شوند.

دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان بزرگترین دانشگاه حضوری جهان از دهه ۸۰ با راه‌اندازی واحد الکترونیکی گام‌های موثری در زمینه آموزش غیرحضوری و آنلاین برداشته است که در شرایط فعلی کشور می‌تواند واحدهای سراسر کشور را برای اجرای آموزش مجازی در شرایط کرونایی کمک کند.

برای جویا شدن از آموزش الکترونیکی و مزایای این شیوه آموزشی با ابراهیم مهری رئیس باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب به گفتگو نشسته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

درباره آموزش الکترونیکی و برخط توضیح بفرمایید.

شکل‌گیری بستر آموزش مجازی ملزومات بسیاری نیاز دارد؛ جلسات متوالی و مکرر میان گروه‌های مختلف از جمله برنامه‌نویس‌ها، طراحان، کارشناسان سخت‌افزاری و نر‌م‌افزاری و همچنین آماده‌سازی تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مناسب، جزء لاینفک پیاده‌سازی بستر آموزش غیرحضوری است که این جلسات تا حد زیادی با توجه به بحران شیوع ویروس کرونا و لزوم برگزاری کلاس‌های دانشجویان، باید حضوری و به‌سرعت انجام شود تا با یک پلتفرم و ساختار کلی شرایط برگزاری کلاس برخط فراهم شود.

پروتکل، قوانین، ساختار و تجهیزات از دیگر ملزومات بستر آموزش مجازی است، حال اگر قرار بود این بستر همزمان با شیوع بیماری کرونا راه‌اندازی می‌شد هزینه و اتلاف زمان بسیاری نیاز داشت؛ همچنین تست سامانه، باگ‌ها و خطاهای احتمالی از نگرانی‌های پیاده‌سازی بستر آموزش مجازی در شرایط کرونایی بود، با این توصیف می‌توان به ارزش آموزش الکترونیکی در دانشگاه آزاد اسلامی در این شرایط حساس پی برد.

آیا دانشگاه آزاد اسلامی در زمینه آموزش الکترونیکی موفق عمل کرده است؟

بله، چند سال است که بستر مناسبی در دانشگاه آزاد اسلامی ایجاد شده، به آموزش مجازی به دانشجویان می‌پردازد و از ثبات خوبی در حال حاضر برخوردار است، این دانشگاه سال‌ها پیش با ایجاد چنین بستری خود را به‌عنوان یک الگو برای سایر دانشگاه‌ها معرفی کرده است.

ضرورت تقویت آموزش الکترونیکی دانشگاه آزاد برای تبدیل شدن به مرکز موفق آموزش مجازی کشور

اگرچه این بستر نیاز فعلی دانشگاه را به‌خوبی پاسخ داده، ولی نیاز است با تقویت ساختار این بستر و به‌روز‌رسانی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و پشتیبانی بیشتر نه تنها به سمت الگوی عالی و ایده‌آل حرکت کند، بلکه به‌عنوان یک سرویس‌دهنده و مرکز آموزش راه دور موفق و موثر کشور معرفی شود.

همچنین کسب درآمد جهت ارائه سخت‌افزار، نرم‌افزار، پشتیبانی و آموزش با کیفیتی بالاتر از مراکز آموزشی موجود و با هزینه‌های پایین‌تر برای همه اقشار جامعه می‌تواند از اهداف دیگر این نوع آموزش در دانشگاه آزاد اسلامی باشد.

آموزش از راه دور در شرایط فعلی کشور که با بیماری کرونا دست و پنجه نرم می‌کند، چگونه است و چه الزاماتی دارد؟

با توجه به اطلاعات دریافتی از وزارت بهداشت، انتقال بیماری کرونا بسیار سریع است و چیزی که کنترل این بیماری را سخت می‌کند، شیوع بالا و ماندگاری زیاد این ویروس است، از طرفی تعداد بسیاری دانشجو روزانه به کلاس‌های درس به‌صورت حضوری مراجعه می‌کردند، در کلاس با فاصله اندکی از یکدیگر می‌نشستند و بعد از کلاس در اجتماعات دیگر مانند سالن غذاخوری، مترو و… حضور پیدا می‌کردند.

حال در نظر بگیرید با توجه به انتقال سریع این بیماری و تعداد بالای برخورد و اجتماع، منجر به چه فاجعه‌ای می‌شد، از طرفی تعطیلی آموزش و پژوهش هم فاجعه است و رشد اقتصاد و صنعت به آموزش و پژوهش بستگی دارد.

به همین خاطر با توجه به محدویت زمان و عدم گسترش تقویم آموزشی، آموزش از راه دور در برطرف کردن بحران آموزش و کنترل بیماری کرونا از طریق کاهش حداکثری مراجعات ضرورت پیدا کرد.

الزامات آموزش مجازی

از جمله الزامات آموزش الکترونیکی می‌توان به بستر مناسب و سریع، سرعت بالا در ارائه سرویس‌ها، پاسخگویی آنی، به‌روزرسانی سخت‌افزار و نرم‌افزار با پیشرفت تکنولوژی و فناوری اطلاعات و پشتیبانی همه‌جانبه اشاره کرد. همچنین اتصال از هر نقطه و هر زمان با حداقل سرعت اینترنت و همزمان افزایش سرعت و پهنای باند اینترنت، توسط مراجع ذی‌صلاح از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

شایان ذکر است که نباید پژوهش و سایر فعالیت‌های گروهی آموزش‌های حضوری فراموش شود؛ به‌دلیل حضور نداشتن دانشجو، دورهمی‌های علمیِ حضوری دیگر برگزار نمی‌شود و عدم روابط اجتماعی در راستای شکل‌گیری زمینه‌های مشترک علمی می‌تواند موجب اثر منفی در شور و نشاط دانشجویان شود؛ البته ایجاد یک برنامه موازی در سامانه برای تعریف فعالیت‌های پژوهشی، مسابقات و… با در نظر گرفتن مشوق‌ها می‌تواند راهگشا باشد.

۷ ویژگی آموزش غیرحضوری

آموزش غیرحضوری چه مزیت‌هایی دارد؟

قطعاً مزایای بسیاری برای آموزش مجازی می‌توان نام برد که به‌صورت فهرست‌وار می‌توان به برخی از آن‌ها اشاره کرد:

۱) عدالت آموزشی و شهریه مناسب

۲) بهره‌مندی همه اقشار از جمله زنان خانه‌دار و افرادی که در نقاط دور قرار دارند.

۳) شاغلین و کسانی که تجربه علمی دارند، ولی برای ادامه تحصیل امکان سفر، مراجعه حضوری، زمان لازم و هزینه کافی ندارند.

۴) در دسترس بودن محتوای دروس به‌صورت همیشگی در سرورهای موجود

۵) در دانشگاه‌ها نیاز به بحث و اعلام نظر است که معمولاً در کلاس‌های حضوری برخی از دانشجویان استرس دارند و برای نظر دادن دچار مشکل می‌شوند و یا فرصت سوال پرسیدن نمی‌کنند. بنابراین کلاس‌های مجازی بهترین فرصت برای این دانشجویان است که با تمرکز بیشتر در مباحث شرکت کنند.

۶) کمک به کاهش ترافیک، مصرف بنزین، بهبود محیط‌زیست و کاهش حجم سفرها

۷) یکی دیگر از مشکلات کلاس‌های حضوری، تشکیل نشدن کلاس‌ها در اواخر ترم تحصیلی یا اواخر اسفند و ایام تعطیل به دلایل مختلف بوده که این امر ممکن است باعث گسستگی در آموزش و ضرورت پیدا کردن یادآوری مطالب قبلی برای دانشجو باشد، همچنین در برخی از موارد، فاصله دور یا مشکلات تردد مانع از حضور دانشجو در کلاس درس می‌شود که در آموزش مجازی برگزاری کلاس در هر لحظه، حتی در ایام تعطیل و موارد بحرانی مانند شیوع بیماری کرونا، به‌عنوان یکی از مزیت‌های آموزش مجازی محسوب می‌شود.

راهکارهای تقویت آموزش الکترونیکی

راهکار شما برای تقویت آموزش از راه دور در کشور چیست؟

تقویت بستر سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، قابلیت اتصال در هر زمان و هر مکانی با حداقل امکانات، فراهم کردن امکانات پژوهشی، برگزاری مسابقات و سرگرمی و تدوین برنامه‌هایی که موجب شور و نشاط در دانشجویان شود، از جمله موارد تقویت آموزش از راه دور است‌.

از دیگر راهکارهای تقویت آموزش مجازی می‌توان به فراهم کردن بسترهای اطلاع‌رسانی سریع و آنی، به‌کارگیری تجهیزات جدید دیجیتال، روش‌های تدریس فعال، طرح مسئله در آموزش، تشکیل تیم‌های تخصصی، برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های مجازی به‌صورت موازی و تعریف دوره‌های آموزشی مجاز مبتنی بر آموزش نرم افزار‌های جانبی اشاره کرد.